1.Pengenalan
Kajian saintifik dalam bidang pemerolehan bahasa
telah dimulakan sejak kurun ke-16 lagi (Zulkifly, 1990:326-331). Kajian ini dimulakan
oleh Tiedemann, seorang ahli biologi berbangsa Jerman pada tahun 1787. Charles
Darwin, pengasas teori evolusi turut menjalankan kajian dalam bidang
pemerolehan bahasa pada tahun 1877. Kajian-kajian yang seterusnya telah
dilakukan oleh Preyer pada tahun 1882 dan kajian Sally pada tahun 1885. Selepas
kajian-kajian perintis ini terdapat banyak kajian lain lagi yang mengkaji
bahan-bahan dan subjek-subjek yang berbeza untuk melihat aspek-aspek yang
berkaitan dengan pemerolehan sistem-sistem bahasa.
Kajian-kajian
terkini meliputi aspek kajian perbandingan pemerolehan bahasa antara bahasa
yang berbeza, misalnya perbandingan antara bahasa Inggeris dengan bahasa Itali
yang dilakukan oleh Antonella Devescovi dan lain-lain pada tahun 2003 (A
Cross-Linguistic Study of the Relationship between Grammar & Lexical Development:
On-line). Pemerolehan bahasa merupakan satu proses perkembangan bahasa
manusia.Lazimnya pemerolehan bahasa pertama dikaitkan dengan perkembangan
bahasa kanak-kanak manakala pemerolehan bahasa kedua bertumpu kepada
perkembangan bahasa orang dewasa (Language Acquisition: On-line).
Perkembangan
bahasa kanak-kanak pula bermaksud pemerolehan bahasa ibunda kanak-kanak
berkenaan. Namun terdapat juga pandangan lain yang mengatakan bahawa terdapat
dua proses yang terlibat dalam pemerolehan bahasa dalam kalangan kanak-kanak
iaitu pemerolehan bahasa dan pembelajaran bahasa. Dua faktor utama yang sering dikaitkan
dengan pemerolehan bahasa ialah faktor nurture dan faktor nature. Namun para
pengkaji bahasa dan linguistik tidak menolak kepentingan tentang pengaruh
faktor-faktor seperti biologi dan persekitaran. Kajian-kajian telah dijalankan
untuk melihat sama ada manusia memang sudah dilengkapi dengan alat biologi
untuk kebolehan berbahasa seperti yang didakwa oleh ahli linguistik Noam Chomsky
dan Lenneberg ataupun kebolehan berbahasa ialah hasil daripada kebolehan kognisi
umum dan interaksi manusia dengan persekitarannya.
Mengikut Piaget, semua kanak-kanak sejak lahir telah
dilengkapi dengan alat nurani yang berbentuk mekanikal umum untuk semua
kebolehan manusia termasuklah kebolehan berbahasa. Alat mekanisme kognitif yang
bersifat umum inilah digunakan untuk menguasai segala-galanya termasuklah
bahasa. Bagi Chomsky dan Miller pula, alat yang khusus ini dikenali sebagai
Language Acquisition Device(LAD) yang fungsinya sama seperti yang pernah dikemukakan
oleh Lenneberg yang dikenali sebagai “Innate Prospensity for Language”. LAD
dikatakan telah dimiliki oleh setiap anak secara semula jadi dan dengan alat
nurani ini akan membolehkan kanak-kanak mampu memperoleh bahasa ibundanya
dengan mudah dan cepat.
a.Latar
belakang kajian
Kajian ini merupakan kajian awal untuk melihat
pemerolehan bahasa kanak-kanak dari segi sintaksis. Subjek kajian ialah seorang
kanak-kanak penutur natif bahasa Melayu dari kawasan Daerah Nabawan Sabah .
Data yang digunakan untuk analisis kajian ialah data autentik yang diperoleh
melalui lisan dan pendengaran. Data dianalisis berdasarkan tiga ciri utama
aspek sintaksis iaitu panjang ayat, struktur sintaksis dan jumlah ujaran setiap
giliran bertutur. Pengiraan Min Panjang Ujaran atau Mean Length of Utterance
(MLU) mengikut Brown’s Stages of Development digunakan untuk menentukan tahap
perkembangan bahasa kanak-kanak berkenaan.
b.Objektif
kajian
Kajian ini bertujuan untuk:
a) memerhati dan melaporkan penghasilan bahasa
kanak-kanak yang berusia lebih daripada
dua tahun dari segi penerimaan
(receptive).
b) memerhati dan melaporkan penghasilan bahasa
kanak-kanak yang berusia lebih daripada dua tahun dari segi pengeluaran (productive).
c.Skop kajian
Skop
kajian ini merangkumi beberapa perkara seperti berikut :
i. Mengenalpasti faktor-faktor
yang mempengaruhi pemerolehan bahasa kanak-kanak.
ii. Cara-cara bahasa diperolehi oleh seseorang
kanak-kanak.
2.Kaedah
Kajian
Kajian ini merupakan satu kajian kes tentang
pemerolehan bahasa kanak-kanak dari aspek ‘penerimaan’ dan ‘pengeluaran’.
“Penerimaan’ dan ‘pengeluaran’ adalah dua ciri penting dalam medium bahasa
lisan. Kajian tentang penguasaan bahasa kanak-kanak ini berpusat kepada
penguasaan tatabahasa rumus ayat (syntax grammatical rules) yang dikatakan
tidak sama dengan sistem orang dewasa.
a.Subjek
Kajian
Sampel bagi kajian ini terdiri daripada seorang
kanak-kanak lelaki Dusun yang bertutur dalam bahasa Melayu di kawasan Nabawan
Sabah. Bahasa tersebut merupakan bahasa pertuturan harian dalam keluarga
kanak-kanak tersebut. Kanak-kanak tersebut tinggal bersama-sama dengan keluarga
ibu bapanya sendiri serta seorang kakak dan seorang abang. Kanak-kanak tersebut
dilahirkan pada 28 Febuari 2008. Ini bermakna kanak-kanak berkenaan berumur 3
tahun 7 bulan ketika kajian ini dilaksanakan. Nama penuh kanak-kanak tersebut
ialah Aikal Danish Juman.
b.Pendekatan
dan Perkaedahan
Pendekatan interaksi digunakan dalam kajian ini memandangkan
subjek kajian yang dipilih selalu berpeluang berinteraksi dengan kedua-dua
orang ibu bapa serta kakak dan abangnya. Bentuk interaksi ini terdiri daripada interaksi yang tidak dirancang.
Sebagai langkah untuk menjamin data rakaman yang lebih autentik, latar yang
tidak dirancang digunakan. Rakaman pertuturan Aikal Danish dilakukan dalam pelbagai
situasi dan keadaan dalam lingkungan keluarganya sendiri. Pengalaman Aikal
Danish juga digunakan dan dianggap sebagai alat kajian ini. Transkripsi pertuturan
subjek kajian ini dibuat dalam bentuk dan sistem ejaan fonemik. Transkripsi itu
juga diberi padanannya dalam bahasa Melayu.
Pengumpulan
Data
Data kajian dikumpul daripada transkripsi rakaman
perbualan kanak-kanak tersebut dengan ibu dan ayahnya. Hanya 50 ujaran kanak-kanak
tersebut diambil kira sebagai sampel dalam kajian.
Analisis
Data
Aspek linguistik yang dianalisis dalam kajian ini
ialah sintaksis. Analisis akan dilakukan secara kualitatif dan kuantitatif.
Kaedah kuantitatif melibatkan analisis distribusi dan pengiraan Min Panjang
Ujaran atau Mean Length of Utterance(MLU) sebagai satu kaedah menentukan
perkembangan bahasa kanak-kanak.
Analisis
Sintaksis
Ayat-ayat yang dihasilkan oleh kanak-kanak yang
menjadi subjek kajian dianalisis berdasarkan tiga ciri utama sintaksis iaitu:
(i) panjang ayat,
(ii) struktur sintaksis, dan
(iii) jumah ujaran setiap giliran bertutur
3.
Dapatan Kajian Dan Perbincangan
Semua ujaran Aikal yang diperoleh melalui
pendengaran diberi transkripsi dalam ejaan fonemik dalam bentuk ortografik.
Ayat-ayat yang didapati dalam dialog dikategorikan ke dalam dua bahagian iaitu ayat yang difahami (receptive)
dan kedua, ayat-ayat yang dihasilkan melalui
ujaran yang dikeluarkan (productive). Kedua-dua jenis ayat tersebut dianalisis
dari segi bentuk dan masalah pemahaman.
Oleh sebab fungsi bahasa pada peringkat kanak-kanak lebih penting daripada
sistemnya, analisis ini lebih berpusat kepada maksud yang hendak disampaikan
oleh Aikal dengan melihat kepelbagaian cara yang digunakan (Dale 1970; Halliday
1975), umpamanya dengan memerhatikan tekanan suara dan hubungan makna (semantic
relation) dan susunan kata (word order) yang hadir dalam ayat-ayat yang
diujarkan oleh Aikal.
3.1
Ayat-ayat Bentuk Pengeluaran (Productive)
Ayat-ayat (dalam bentuk ujaran) jenis pengeluaran
(produktif) ialah ayat-ayat yang diujarkan
oleh Aikal dan diterima oleh orang lain. Pertamanya ialah ciri-ciri ayat dan
keduanya masalah memahami ayat-ayat yang pelbagai itu. Daripada ayat-ayat
ujaran Aikal yang dikumpulkan didapati Aikal berada pada Fasa Peralihan. Pada
dasarnya, banyak ayat yang dikeluarkan terdiri daripada pola satu kata, dua
kata dan tiga kata ataupun lebih. Kanak-kanak belajar dengan bertahap-tahap
melalui interaksi sosial yang disebut oleh Hymes (1971) sebagai “kebolehan
komunikatif (communicative competence) (Cazden 1972). Unsur-unsur bahasa
matetik iaitu bahasa untuk belajar didapati dominan pada Aikal seperti
menggunakan bahasa untuk memberi nama, menyatakan tujuan atau hasrat dan bahasa
yang digunakan untuk mengagak-agak sesuatu makna atau keadaan. Dalam contoh 1, Aikal menggunakan bahasanya
untuk memberikan nama atau menyebut benda-benda, sama ada dengan menggunakan
pengalaman hidup dunianya ataupun dengan mengagak-agak.
Contoh 1
Bapa: Apa ini
Aikal: Ba (Bas)
Bapa: ini
Aikal: ni eta.( ini kereta)
Bapa: yang ini pula.
Aikal: ni ayung. ( ini payung)
Bapa: ini
Aikal: ni acut
( ini kasut)
Bapa: ini
Aikal: ni atas( ini kertas)
Bapa: ini
Aikal: attau(tidak tahu)
Bapa : ini telefon
Aikal : ni appon(ini telefon)
Berdasarkan perbualan di atas, Aikal banyak
menggunakan ayat pola, dua kata daripada jenis Frasa Nama + Frasa Nama (FN +
FN), Frasa Nama + Frasa Kerja (FN + FK) dan Frasa Nama + Frasa Adjektif (FN +
FA) . Dalam konteks ini Halliday menamai jenis ujaran ini sebagai pivot speech iaitu percakapan yang
menggunakan perkataan tertentu berulang-ulang sama ada pada bahagian awal atau
akhir kata. Bagi Braine (1976) perkataan seperti ini dipanggil sebagai ‘kata
paksi’. Dalam kajian ini didapati Aikal menggunakan
perkataan ‘ni’ (ini) digabungkan dengan kata nama lain seperti contoh berikut:
Bapa: ini
Aikal : ni kokok(ini ayam-kokok merujuk kepada bunyi
ayam) ,ni ambu(ini lembu),ni onyet(ini monyet)
Aikal dapat
menamai binatang yang diketahuinya dengan
betul dengan cara mengikut pengalaman input orang dewasa iaitu ‘monyet’,
‘ayam’dan ‘lembu’ meskipun diujarkan
dalam dialek bahasa pertamanya.
Nama-nama binatang tersebut dapat dikenali oleh Aikal kerana
binatang-binatang itu sering dilihat olehnya sama ada secara autentik atau
melalui visual yang terdapat dalam buku atau televisyen. Walau bagaimanapun Aikal tidak dapat menamai
nama binatang yang tidak pernah dilihatnya seperti rusa, zirafah, unta dan
badak sebaliknya Aikal telah mengeneralisasikan binatang-binatang tersebut
sebagai ‘aatau’ (tidak tahu) sahaja. Dalam contoh 2 dan 3 menunjukkan bahasa
Aikal yang menggunakan pernyataan-pernyataan bagi tujuan atau hasratnya yang
khusus ditujukan kepada orang lain yang rapat dengannya. Pemahaman hanya
berlaku bergantung pada faktor-faktor interaksi, konteks tempat dan peristiwa.
Contoh 2
Aikal: dey,
engok aju antik. (daddy, tengok baju cantik)
Aikal: deyyyy mei ayan ana adai(daddy mari jalan
sana kedai), aya auu engok ev(saya mahu tengok televisyen)
Selain melihat struktur, fungsi dan kelas kata,
ayat-ayat (ujaran) bahasa kanak-kanak
juga dapat difahami melalui tekanan suara (stress). Tekanan suara dapat
menentukan sama ada sesuatu ayat itu bermakna “ideational” atau “interpersonal”. Ayat “ady enyok apa? (daddy tengok apa?)”
menunjukkan Aikal ingin tahu dan memerlukan jawapan daripada orang yang
berinteraksi dengannya. Perbualan Aikal nampaknya sudah mula berubah daripada
bentuk instrumen dan regulatorykepada bentuk yang lebih pragmatik (Halliday
1975) iaitu antara ideational dan interpersonal. Dengan perkataan
lain, bahasa pertuturan Aikal sudah mula berubah daripada bentuk matetik kepada
bahasa orang dewasa. Dalam Contoh 4 dan 5 di bawah pula, menunjukkan ujaran Aikal
menggunakan ayat-ayat yang lebih bermakna dan mempunyai ciri-ciri linguistik
orang dewasa yang terdiri daripada makna semantik, tatabahasa leksikal dan
fonologi seperti berikut:
Contoh 4
Aikal: Ana
acut ade? (Mana kasut daddy?)
: ana
uku aya?(mana buku saya?)
Contoh 5
Aikal :tuu eta aya (itu kereta saya)
:
puttttt unyi ia tuuu tannn(puttt bunyi dia itu kan) ..putttt merujuk kepada
bunyi kereta api.
Dalam Contoh 4 Aikal jelas mampu membentuk ayat
selapis yang bercirikan ayat tanya yang biasa digunakan dalam tatabahasa
pertuturan orang dewasa. Ayat-ayat tersebut menyamai sistem linguistik orang
dewasa yang imaginatif, khususnya dalam Contoh 5. Aikal telah berjaya
mengaitkan pengalamannya dalam ayat berkenaan kerana Aikal pernah menaiki
kereta api dari Beaufort ke Kota Kinabalu bersama keluarganya ketika beliau
berusia 3 tahun. Begitu juga dengan pengetahuannya tentang ‘lori’ yang pada
kebiasaan kanak-kanak seusianya hanya mengeneralisasikan sebagai ‘kereta’
sahaja. Tetapi Aikal mempunyai pengalaman dengan melihat ‘lori’ keluar masuk ke
kawasan rumahnya semasa rumah tersebut dalam prosespengubahsuaian ketika
berusia 2 tahun.
Secara
ringkasnya, ciri-ciri dan masalah pemahaman ayat-ayat produktif Aikal didapati
pada tahap usia 3 tahun, Aikal sudah mula berada pada tahap transisi. Perubahan
ayat-ayat yang diucapkan oleh Aikal menunjukkan kanak-kanak ini sudah mula
meninggalkan bahasa matetik atau ‘holofrasa’. Dapatan kajian ini seakan
menyamai 7 kajian yang telah dilakukan
Halliday (1975) terhadap anaknya Nigel. Namun demikian bahasa yang digunakan
oleh Aikal masih bercampur-aduk antara
ayat yang berbentuk telegrafik dan ayat-ayat yang pragmatik seperti yang
diperhatikan melalui ayat-ayat yang diujarnya dalam kajian ini.
Berdasarkan
dua pertuturan yang didengar dalam
kajian ini, pengiraan Min Panjang Ujaran (MLU) bagi Aikal dibuat
berdasarkan Brown’s Stages of
Development. MLU merupakan satu indeks yang telah diperkenalkan oleh Brown
(1973) bagi mengukur perkembangan atau penguasaan bahasa kanak-kanak secara am.
Mengikut Bryen & Galagher (1991)
mengukur ujaran kanak-kanak dan orang dewasa dengan menggunakan MLU merupakan
pendekatan yang heuristik. MLU boleh dikira dengan membahagikan jumlah morfem
dengan jumlah ujaran seperti berikut:
Jumlah mofem
MLU = Jumlah
mofem
Jumlah ujaran
Sehubungan
itu kajian ini mendapati MLU bagi ujaran Aikal dalam kedua-dua set
rakaman tersebut ialah:
Set 1: Jumlah
morfem 153 dan jumlah ujaran 49.
153
MLU = 49
= 3.12
Set 2: Jumlah
morfem 153 dan jumlah ujaran 49.
183
MLU = 59
= 3.10
Kajian ini menunjukkan MLU bagi kedua-dua set
pertuturan Aikal adalah hampir sama iaitu 3.12 bagi Set 1 dan 3.10 bagi Set 2.
Ini bermakna Aikal berada pada tahap atau Fasa III berdasarkan Brown’s Stages
of Development. Ini bermakna Aikal sudah berada pada peringkat peralihan ke
arah penggunaan bahasa orang dewasa.
3.2.Ayat-ayat
Bentuk Penerimaan
Ayat-ayat (dalam bentuk ujaran) jenis penerimaan
atau reseptif ialah ayat-ayat yang diterima dan difahami oleh Aikal apabila
diujarkan oleh penutur lain. Tumpuan
utama analisis ialah tentang persoalan “Apakah bentuk-bentuk ayat reseptif yang
difaham dan apakah masalah pemahaman yang dihadapi oleh kanak-kanak?”.
Ayat-ayat yang menjadi contoh dalam analisis ini ialah ayat yang diambil
daripada beberapa dialog dalam perbualan
Aikal. Ciri pertama ayat-ayat bentuk
reseptif yang mudah difahami bergantung
pada bahasa dalam dialog yang digunakan oleh penyampai yang berinteraksi dengan
seseorang kanak-kanak. Dialog yang mudah difahami biasanya terdiri daripada
dialog yang digunakan oleh ‘ibu’ (motherese) iaitu bentuk pertuturan yang
disederhanakan sebagai input bahasa yang didengar oleh kanak-kanak.
Bahasa pertuturan begini terdiri daripada penggunaan
ayat yang pendek, perkataan-perkataan yang merujuk kepada makna yang konkrit
dan tidak menggunakan imbuhan. Mengikut Messer (1983), pada kebiasaannya
pertuturan orang dewasa terhadap kanak-kanak mempunyai ujaran yang pendek
berbanding pertuturan sesama orang dewasa, sama ada ukuran dari aspek morfem
(Drach 1969), atau bilangan perkataan (Philips 1973; Longhurst & Stepanich 1975). Penggunaan
min ujaran yang pendek adalah untuk memberi peluang kepada kanak-kanak memilih
perkataan yang sesuai untuk menjawab segala pertanyaan orang dewasa tersebut.
Dalam kontek kajian ini, Aikal didapati mudah untuk
memahami ayat-ayat yang menggunakan intonasi yang menunjukkan fungsi tertentu
dengan dibantu oleh isyarat atau visual. Aikal lebih cepat faham kalau
gambar-gambar dan objek digunakan ketika menyoal. Bagi mencetuskan
pengalamannya, pengkaji menggunakan situasi dan setting yang sesuai. Beberapa
contoh di bawah merupakan ciri-ciri ayat reseptif yang mudah difahami oleh
Aikal.
Contoh 6
1. Bapa: Apa ni? (Ini apa?)
2. Bapa: Ni? (Ini?)
3. Bapa: Ni apa ni? (Ini apa ini?)
Contoh-contoh ayat tanya di atas dengan maksud yang
sama oleh saya iaitu bagi menguji pengetahuan Aikal tentang visual yang
ditunjukkan oleh bapanya dan dilihat oleh Aikal dalam buku (instrument kajian).
Aikal menjawab semua visual yang dikenalinya berdasarkan pengalaman dan apa
yang pernah dilihatnya sama ada melalui televisyen atau buku. Ayat-ayat yang
digunakan oleh Aikal dan saya adalah bercirikan ‘motherese’ sesuai dengan
stuasi, mood dan fungsi soalan yang dikemukakan oleh saya dan dijawab oleh
Aikal, begitu juga sebaliknya.
Mengikut Asmah (1986) salah satu dorongan bagi
manusia untuk menggunakan bahasa ialah memberi nama atau jenama “label” kepada apa yang dilihat di sekitarnya. Orang
dewasa apabila melihat sesuatu yang belum dikenalinya, akan terus bertanya “Itu
apa?”. Benda yang sudah ada nama atau “label” itu akan tinggal dalam daya
ingatan seseorang jauh lebih lama berbanding benda yang belum diberi nama,
sungguhpun pemberian nama itu adalah sewenang-wenang. Kajian ini menunjukkan
bahawa Aikal dapat menjawab dengan betul apabila disokong dengan gambar objek
tetapi ada kalanya juga Aikal cuba meneka terutama bagi gambar yang kurang diketahuinya.
Ini kerana objek yang dilihat tersebut tiada dalam pengalaman atau
pengetahuannya. Bukti ini menggambarkan bahawa kanak-kanak mempelajari bahasa
daripada pelbagai sumber yang terdapat dalam persekitaran mereka (Juriah Long
1993). Aikal tidak menjawab pertanyaan bagi objek sedemikian tetapi dia cuba
mengalihkan kepada gambar-gambar yang diminati atau yang biasa baginya.
Misalnya dalam Contoh 7, apabila saya menunjukkan gambar ‘kren’ Aikal cuma
memberikan jawapan ‘kereta’, iaitu gambar atau objek yang biasa dilihatnya.
Contoh 7
Bapa: ini
Aikal: ni eta(ini kereta)
Bapa: yang ini
Aikal: tu pu eta(itu pun kereta)
Rumusan
Rumusan daripada kajian ini menunjukkan bahawa aspek
ayat memainkan peranan penting dalam penguasaan bahasa kanak-kanak dalam menuju
kebolehan bahasa orang dewasa. Penguasaan ayat merupakan satu daripada dua
perkara penting dalam menguasai sistem bahasa selain morfologi. Kedua-duanya
dikenali sebagai lexicogrammar. Penguasaan ayat juga tidak dapat dipisahkan
daripada penguasaan fonologi dan semantik sesuatu bahasa. Pada kesimpulannya
kajian ini mendapati analisis 10ujaran menunjukkan Aikal mempunyai MLU 3.12
dalam rakaman Set 1 dan 3.10 dalam rakaman Set 2 yang menunjukkan satu tahap
normal dalam perkembangan penguasaan bahasa kanak-kanak.
Dari segi sebarannya, Aikal lebih banyak menggunakan
ayat-ayat satu kata dan dua kata, manakala ayat-ayat tiga kata ke atas kurang
digunakan. Dalam Set 1 Aikal telah menggunakan 73.4% ayat dengan menggunakan
kata tunggal (satu kata) dan dua kata, manakala selebihnya 26.6% lagi ayat tiga
ke atas. Dalam Set 2 Aikal telah menggunakan ayat satu kata dan dua kata
sebanyak 81.2% dan selebihnya 18.85 lagi ayat tiga kata ke atas. Aikal telah
cuba menggunakan ayat yang berubah-ubah mengikut situasi dan keadaan bergantung
pada fungsi yang hendak disampaikannya. Ayat-ayat itu terdiri daripada ayat
satu kata, dua kata, tiga kata dan lebih daripada empat kata. Aikal juga sudah
mula menggunakan ayat tanya. Penguasaan bahasa Aikal didapati telah berada pada
Fasa 3 setelah melepasi Fasa 2. Peringkat ini ialah peringkat transisi ke arah
penggunaan bahasa orang dewasa.
Aikal dapat memahami ayat-ayat yang didengarnya
kerana ayat-ayat itu mempunyai ciri-ciri bahasa matetik dan holofrastik. Aikal
juga mudah faham jika mendengar ayat-ayat yang mudah atau ringkas (ayat
telegrafik) dengan merujuk kepada benda, situasi dan pengalaman yang konkrit
yang menunjukkan Aikal sudah mula melangkah ke peringkat bahasa transisi, iaitu
mula menguasai ciri-ciri bahasa orang
dewasa. Dalam istilah nahu transfomasi, Aikal sudah ada keupayaan berbahasa
(language competence). Mengikut Asmah
(1986) peraturan bahasa bukanlah satu hal yang mudah dikuasai. Bayangkan sahaja
jumlah bunyi dan peraturan bagi mewujudkan rentetan bunyi hingga menjadi suku
kata dan seterusnya kata.
Penutup
Pada
umumnya, setiap bayi yang normal akan mengalami proses perkembangan bahasa
secara berperingkat-peringkat dan bersifat arbitrari. Perkembangan bahasa akan
menjadi lebih mantap dan sempurna mengikut perkembangan usia kanakkanak tersebut.
Mengikut Mangantar Simanjuntak, 1987 (dlm. Tay. 2000:228) peringkat
perkembangan bahasa ini boleh dibahagi kepada peringkat mengagah,peringkat
holofrasa,peringkat ucapan dua kata, peringkat permulaan tatabahasa,peringkat
menjelang tatabahasa dewasa dan peringkat kecekapan penuh.
Seseorang
kanak-kanak akan melalui tiga proses pemerolehan bahasa iaitu proses
pemerolehan komponen fonologi, sintaksis dan semantik. Ketiga-tiga komponen ini
dikatakan berlaku secara serentak. Mengikut Menn dan Stoel Gammon (Babbling:
On-line), dalam perkembangan bahasa, tempuh vokalisasi pralinguistik atau
tempuh mengagah boleh dibahagikan kepada lima tahap iaitu tahap tangisan, “cooing”,
tahap bermain dengan vokal, tahap “canonical babbling” (bermula pada
umur 6 bulan) dan tahap “conversational babbling” yang bermula pada umur
lebih kurang 10 bulan.
Seterusnya
apabila mencapai umur 12-18 bulan, kanak-kanak akan mula menggunakan bunyi atau
satu kata untuk merujuk kepada sesuatu yang bermakna, misalnya bunyi “kereta”
untuk merujuk kepada benda kereta atau mengujarkan satu kata “kereta” untuk
mewakili satu ayat yang mungkin bermakna “Mama, saya naknaik kereta”. Apabila
menjangkau umur 18-24 bulan, kanak-kanak sudah dapat menghasilkan kata-kata
yang membentuk ayat pendek. Peringkat mengagah yang berlaku dalam tahun pertama
kanak-kanak merupakan satu proses yang normal. Vokalisasi kanak-kanak seterusnya
akan berkembang mengikut perkembangan
umur
kanak-kanak berkenaan.
Dari
segi pemerolehan komponen semantik, prosesnya boleh dibahagikan kepada empat
peringkat iaitu peringkat penyempitan erti kata, peringkat generalisasi berlebihan,
peringkat medan semantik dan peringkat generalisasi. Perkembangan penguasaan
sintaksis pula terbahagi kepada tiga peringkat iaitu tahap telegraf, tahap morfem
dan tahap transformasi manakala dalam perkembangan fonologi, kanakkanak melalui
peringkat agahan iaitu menghasilkan bunyi secara rambang.
Biblografi
Asmah Haji Omar. 1986. Bahasa dan Perkembangan
Mental. Jurnal Dewan Bahasa 31(10): 711
- 720
Zulkifley, Hamid (2000). Bahasa:
Konsep, fungsi, dan penguasaannya oleh penutur. Dewan Bahasa dan Pustaka:
Kuala Lumpur. (Bab 2: Psikolinguistik Sebagai Penyingkap Akal Budi).
Kamarudin Hj Husin (1988). Pedagogi bahasa.
Longman: Petaling Jaya.
(Bab 3 & 4 ).
(Bab 3 & 4 ).
Mangantar Simanjuntak (1987). Pengantar
psikolinguistik moden. Dewan Bahasa dan Pustaka: Kuala Lumpur. (Bab
1-5, Bab 9).
Noor Aina Dani. (2007). Pengantar
psikolinguistik. Sasbadi Sdn. Bhd. Petaling Jaya (Bab 4: Bahasa, Otak
dan Pemikiran, hlm 149-194).
